woensdag 24 juni 2009

De Standaard, Kodak diafilm verdwijnt

Het zat er al een poos aan te komen. Gisteren viel het doek. Journalist Karel De Weerdt schetst de loopbaan van de diafilm in De Standaard.

"Waarom is het niet meer dan logisch dat Kodak na 74 jaar de beste diafilm aller tijden uit productie neemt? Antwoord: omdat het bedrijf dat ruim tien jaar geleden al had willen doen. Op zich heeft deze beslissing niet eens zo veel te maken met de digitalisering, zoals gisteren overal als eerste argument naar voren werd geschoven. Die digitalisering is maar de druppel."


Toen Kodachrome 74 jaar geleden uitkwam, was de film kwalitatief haar tijd ver vooruit. Het gebruik van dia's was populair omdat een eenmalige investering in projector en scherm goedkoper was dan foto's te laten afdrukken. En daarbij ook een veel mooier resultaat had.
Geprojecteerde dia's waren - en zijn nu nog altijd - superieur in beeldkwaliteit ten opzichte van afgedrukte foto's. Alle diafilms werden ontwikkeld met procedés die de fotograaf om de hoek of de ijverige amateur thuis tot een goed einde kon brengen.Procedés die later geüniversaliseerd zouden worden tot het huidige proces E-6.


Behalve Kodachrome. Het unieke aan deze film was dat ze geen kleurstoffen in zich droeg, Het is een drielagige zwart-witfilm waarbij pas tijdens de ontwikkeling de kleurstoffen in de film worden gebracht, in een proces dat even geniaal als omslachtig en duur was.

Door de afwezigheid van kleurstoffen in de film is deze dunner, dus scherper, en beter bestand tegen extreme omstandigheden. Vooral reportagefotografen die maandenlang in zwoele bossen of hete woestijnen ronddoolden, wisten dit te waarderen. Andere diafilms kwamen daar letterlijk niet altijd vlekkeloos door, Kodakchrome wel.

Maar lag Kodachrome bij zijn introductie heel ver voor op alle andere diafilms, die concurrenten zouden ook stelselmatig verbeteren. De andere diafilms waren altijd al goedkoper, werden ook steeds beter, makkelijker en sneller in productie en afwerking. En dit terwijl de hele markt van dia's verkleinde.

Kleurafddrukken van negatieffilm werden ook goedkoper. En ja, geprojecteerde dia's zijn wel mooier, maar je moet dat scherm opzetten en de projector uithalen en de kamer verduisteren. De grote massa had geen zin meer in al dat gedoe. Kortom, de markt voor dia's kromp drastisch en het aandeel van Kodachrome daarbinnen nog meer. Waardoor het ook niet interessant werd om in elk land nog een labo open te houden. Gevolg was dat je ook nog eens langer op je ontwikkelde dia's moest wachten, want ze moesten de film opsturen naar het enige labo ter wereld, in Kansas, VS. Met als gevolg dat er nog minder klanten overbleven. Maar de overblijvers waren wel die-hard fans.

Puur economisch gezien had Kodak er voor de eeuwwisseling al genoeg van. Kodakchrome blijven produceren kostte meer dan het opbracht.

Maar er zat natuurlijk nog wel een prestige kantje aan. De andere diafilms, en dan zeker die uit eigen huis of wat had je gedacht?, waren natuurijk zeer goed ondertussen. Maar erg beroemde fotografen vertelden nog wel graag dat ze Kodachrome toch nog wel zeker de beste diafilm vonden. Dus toch maar effe aanhouden.

Maar nu zelfs de meeste van die grote fotografen zijn overgestapt op digitale fotografie heeft Kodak dan toch maar het doek laten vallen over hun strafste uitvinding. When the story is over, close the book.


Bron: De Standaard.

Geen opmerkingen: